Kanunumuz genel boşanma sebebi olarak evlilik birliğinin temelinden sarsılması hükümlerini düzenlemiş genel boşanma sebebine dayanarak dava açan davacının, davalının kusurlu davranışları ile evlilik birliğini temelden sarstığını ispat etmesi gerektiğini öngörmüştür. Ancak kanunumuz bazı durumların gerçekleşmesi halinde varsayım olarak evlilik birliğinin temelden sarsıldığını kabul etmiştir.
Eşlerin mahkemeye birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin açtığı boşanma davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu durumda dava açan tarafın evlilik birliğinin temelden sarsıldığını ispat etme yükümlülüğü bulunmamakta evlilik birliğinin temelden sarsıldığı kanunca kabul edilmektedir. Bu kabul halimi de bağlamaktadır.
ANLAŞMALI BOŞANMA ŞARTLARI
Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması,
Tarafların boşanmanın mali sonuçları,
Tarafların çocukların durumu(Velayeti) husunda anlaşması,
Eşlerin boşanmak için mahkemeye birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin açtığı boşanma davasını kabul etmesi,
Hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması gerekmektedir.
Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Hakimin yaptığı değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmedilir.
1-Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması
Evlenme tarihinden itibaren bir yıl geçmemişse anlaşmalı boşanmaya karar verilemez. Bir yıldan az süren evlilikler için çekişmeli boşanma davası açılmalıdır.
2-Tarafların boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hususunda anlaşması
Boşanma davası özel hukuk alanına giren bütün davalarda olduğu gibi giderlerin taraflarca karşılandığı davalardandır. Yargı harçları, tebligat giderleri ve tarafların avukat ile temsil edildiği durumlarda vekalet ücreti yargılama giderlerindendir. Anlaşmalı boşanmak isteyen taraflar yargılama giderleri ve vekalet ücretinin hangi tarafça karşılanacağı konusunda anlaşmaları gerekmektedir.
3-Tarafların çocukların velayeti hususunda anlaşması
Boşanmak isteyen tarafların ergin olmayan müşterek çocukları bulunuyorsa taraflar müşterek çocukların velayetinin kimde kalacağı ve velayeti kendisine verilmeyen tarafın hangi düzene göre çocukları göreceği veya geçici olarak yanına alacağı gibi şahsi münasebet tesisine ilişkin konularda tarafların anlaşması gerekmektedir. Velayeti kendisine verilmeyen tarafların çocukları hiç görmeyeceğine ilişkin anlaşmalar taraflarca kabul edilse bile hakim tarafından uygun bulunmayacaktır.
4-Eşlerin boşanmak için mahkemeye birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin açtığı boşanma davasını kabul etmesi
Eşler anlaşmalı boşanma için mahkemeye birlikte başvurabilir. Bu başvuru dava dilekçesi ile yapılır. Dava dilekçesinde tarafların hangi konuda detaylı şekilde açıklanmalı veya ayrı bir protokol hazırlanarak mahkemeye dilekçe ekinde sunulmalıdır.
5-Hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması
Taraflarca mahkemeye her konuda anlaşma sağlandığına dair dilekçe ve protokol sunulsa da hakim yapacağı duruşma ile tarafları dinleyecek tarafların iradelerini serbestçe açıkladığını, baskı altında olmadan özgürce boşanmayı kabul ettiğine kanaat getirecektir. Taraflarca mali sonuçlar ve çocukların durumu hakkında tam anlamıyla bir anlaşma sağlansa bile hakimin bu anlaşmayı da uygun bulması şarttır. Hakim gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilecektir.