Yargıtay 8.Hukuk Dairesi 05. 07. 2013, 5593/10535
Ticari plakalı bir minibüs hattının haczi plakaya konacak haciz ile gerçekleşir. Diğer bir ifadeyle minibüs hatları, plakaya bağlı olup onun mütemmim cüzüdür. Hat, plaka için verildiğinden, hattın haczi de, plakanın haczi ile gerçekleşmiş olur. Aynı doğrultuda plaka satıldığında hattın da satışı gerçekleşir. Bunların birlikte satılmasını zorunlu kılan ekonomik bütünlük olduğundan hat ve plakanın ayrı ayrı kıymet taktirleri yapılarak birbirlerinden bağımsız olarak satılmaları düşünülemez.
Borçlu, adına kayıtlı 34 ... 587.. (ticari) plakalı minibüsün trafik kaydına haciz konması ve yakalanarak otoparka çekilmesi üzerine, minibüs hattının ekonomik değerinin bulunmadığı ve de mesleğini icra etmesi için bu araca ihtiyacı olduğundan bahisle haczin ve yakalamanın kaldırılmasını istemiştir.
Mahkemece; İstanbul Büyükşehir Belediyesi (M) ve (TM) Seri Plakalı ve Hatlı Ticari Minibüs Yönergesi uyarınca minibüs hatlarının devrinin ve satışının özel düzenlemelere tabi kılındığı, bu nedenle minibüs hattının cebri icraya konu yapılamayacağından bahisle 34 ... 586.. plaka sayılı minibüs hattına konan haczin kaldırılmasına, araç üzerine konan haciz ve yakalamanın kaldırılması isteminin ise reddine karar verilmiştir.
İcra ve İflas Kanunu ve takip hukuku ilkelerine göre asıl olan alacaklının alacağına kavuşmasını sağlamak olduğundan, kural olarak borçluların tüm mallarının haczi mümkündür. Bir malın haczedilememesi için yasal düzenlemenin bulunması zorunludur. Haczedilmezlik istisnai bir durum olduğundan, bu yöndeki düzenlemelerin de dar yorumlanması gerekir.
Somut olayda borçluya ait 34 ... 587.. plaka sayılı aracın kayden ve fiilen haczi yapılmıştır. Ticari hayatta sürekli olarak alım ve satıma konu olan minibüs hatlarının ekonomik bir değerinin bulunmadığı ileri sürülemez. Ticari plakalı bir minibüs hattının haczi plakaya konacak haciz ile gerçekleşir. Diğer bir ifadeyle minibüs hatları, plakaya bağlı olup onun mütemmim cüzüdür. Hat, plaka için verildiğinden, hattın haczi de, plakanın haczi ile gerçekleşmiş olur. Aynı doğrultuda plaka satıldığında hattın da satışı gerçekleşir. Bunların birlikte satılmasını zorunlu kılan ekonomik bütünlük olduğundan hat ve plakanın ayrı ayrı kıymet taktirleri yapılarak birbirlerinden bağımsız olarak satılmaları düşünülemez.
Bu nedenlerle Mahkemece, ticari plaka (minibüs hattı) üzerine konan hacze ilişkin şikayetinde reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde kabulü yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
Yargıtay 12.Hukuk Dairesi 29.01.2013, 2012/30121 - 2013/2542
Hat, plakadan ayrı olarak bağımsız bir hacze konu olamaz. Ticari plakalı bir minibüs hattının haczi plakaya konacak haciz ile gerçekleşir. Diğer bir ifadeyle minibüs hatları, plakaya bağlı olup onun mütemmim cüzüdür. Hat, plaka için verildiğinden, hattın haczi de, plakanın haczi ile gerçekleşmiş olur. Aynı doğrultuda plaka satıldığında hattın da satışı gerçekleşmiş olur. Bunların birlikte satılmasını zorunlu kılan ekonomik bütünlük olduğundan hat ve plakanın ayrı ayrı kıymet taktirleri yapılarak birbirlerinden bağımsız olarak satılmaları düşünülemez.
İstanbul 12. İcra Müdürlüğü'nün 2011/881.. Esas sayılı dosyasında, alacaklı T. Bankası T.A.O tarafından borçlular.... hakkında icra takibi başlatıldığı, söz konusu dosyadan 09.08.2010 tarihinde yazılan talimatta, rehne konu olan 34 .... 586.. plaka sayılı aracın, araç ve plaka, hat değeri ile birlikte ayrı ayrı fiili haczinin ve kıymet taktirinin yapılmasının talep edildiği, bahsi geçen minibüs niteliğindeki aracın Pendik 2. İcra Müdürlüğü'nün 2010/47.. Talimat sayılı dosyasından 23.08.2010 tarihinde fiilen haczedilerek, hat değerinin 500.000 TL, araç değerinin ise 10.000 TL olarak belirlendiği, 03.11.2010 tarihinde ise asıl icra dosyasından talimat yazılarak söz konusu aracın kesinleşen araç plaka ve hat değeri ile birlikte muhammen bedel üzerinden satılmasının talep edildiği, talimat icra müdürlüğünce ihale işlemlerinin gerçekleştirildiği görülmüştür.
Borçlu tarafından ihalenin feshi istemi üzerine, İcra Mahkemesince 34 ... 5865 Plakalı minibüse ilişkin ihalenin feshini gerektirir usul ve yasaya aykırı bir durum olmadığı, araca ait hatta ilişkin olarak da, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (M) ve (TM) Seri Plakalı ve Hatlı Ticari Minibüs Yönergesi uyarınca minibüs hatlarının devrinin ve satışının özel düzenlemelere tabi kılındığı, bu nedenle minibüs hattının cebri icraya konu yapılamayacağından bahisle 34 .. 58.. plaka sayılı minibüs hattına ilişkin talebinin kabulü ile, 09.02.2011 tarihinde yapılan ihalenin feshine, 34 M 58... plaka sayılı araca ilişkin ihalenin feshi talebinin ise reddine karar verilmiştir.
İcra ve İflas Kanunu ve takip hukuku ilkelerine göre asıl olan alacaklının alacağına kavuşmasını sağlamak olduğundan, kural olarak borçluların tüm mallarının haczi mümkündür. Bir malın haczedilememesi için yasal düzenlemenin bulunması zorunludur. Haczedilmezlik istisnai bir durum olduğundan, bu yöndeki düzenlemelerin de dar yorumlanması gerekir. Somut olayda borçluya ait 34 M 58.. plaka sayılı aracın fiilen haczinin yapılarak makine değeri ile araca ait hattın değeri tespit edilmiştir. Ticari hayatta sürekli olarak alım ve satıma konu olan minibüs hatlarının ekonomik bir değerinin bulunmadığı ileri sürülemez. Hattın, satışa esas muhammen bedelinin 500.000 TL olarak tespit edilmiş olması da bunun ayrı bir göstergesidir. Ancak hat, plakadan ayrı olarak bağımsız bir hacze konu olamaz. Ticari plakalı bir minibüs hattının haczi plakaya konacak haciz ile gerçekleşir. Diğer bir ifadeyle minibüs hatları, plakaya bağlı olup onun mütemmim cüzüdür. Hat, plaka için verildiğinden, hattın haczi de, plakanın haczi ile gerçekleşmiş olur. Aynı doğrultuda plaka satıldığında hattın da satışı gerçekleşmiş olur. Bunların birlikte satılmasını zorunlu kılan ekonomik bütünlük olduğundan hat ve plakanın ayrı ayrı kıymet taktirleri yapılarak birbirlerinden bağımsız olarak satılmaları düşünülemez.
Yapılan bu genel açıklamalardan sonra somut olayın incelenmesinde, talimat icra müdürlüğünce 23.08.2010 tarihinde yapılan fiili haciz ve kıymet taktirinde 34 M 58.. plakalı aracın hat değerinin 500.000 TL olarak tespit edildiği ve tespit edilen bu değer üzerinden ihalesinin gerçekleştirildiği, yapılan bu işlemde bir usulsüzlük bulunmadığı, ihalenin feshini gerektiren bir durum olmadığı görülmektedir. İcra Mahkemesi'nin 34 M 58.. plakalı araca ait hatta ilişkin olarak, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (M) ve (TM) Seri Plakalı ve Hat1ı Ticari Minibüs Yönergesi uyarınca minibüs hatlarının devrinin ve satışının özel düzenlemelere tabi kılındığı, bu nedenle minibüs hattının cebri icraya konu yapılamayacağına yönelik gerekçesi yerinde değildir. Satış işlemlerinde uyulacak esaslar, İİK'nun menkul malların satışını düzenleyen 112 ve devamı maddelerinde gösterilmiştir. Kaldı ki, söz konusu yönergede cebri satışı engelleyen bir düzenleme de bulunmamaktadır.
O halde mahkemece, şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
Yargıtay 12.Hukuk Dairesi 01.04.2013, 4989/12335
Hat, plakadan ayrı olarak bağımsız bir hacze konu olamaz. Ticari plakalı bir minibüs hattının haczi plakaya konacak haciz ile gerçekleşir.
Alacaklı, …………. plakalı minibüsün, plakasının ticari değeri bulunduğundan araçtan ayrı olarak satılmasına ilişkin başvurusunun İcra Müdürlüğünce reddedilmesine dair kararın iptalini talep etmiş, Mahkeme, araç fiilen ele geçirilip muhafaza altına alınmadığından satışın yapılmasının hukuken mümkün olmadığından talebin reddine hükmetmiştir. Alacaklının temyizi üzerine, mahkeme kararının, Dairemizce onandığı, alacaklının bu defa karar düzeltme talebinde bulunduğu anlaşılmıştır.
İcra ve İflas Kanunu ve takip hukuku ilkelerine göre aslolan alacaklının alacağına kavuşmasını sağlamak olduğundan, kural olarak borçluların tüm mallarının haczi mümkündür. Bir malın haczedilememesi için yasal düzenlemenin bulunması zorunludur. Haczedilmezlik istisnai bir durum olduğundan, bu yöndeki düzenlemelerin de dar yorumlanması gerekir. Ticari hayatta sürekli olarak alım ve satıma konu olan minibüs hatlarının ekonomik bir değerinin bulunmadığı ileri sürülemez. Ancak hat, plakadan ayrı olarak bağımsız bir hacze konu olamaz. Ticari plakalı bir minibüs hattının haczi plakaya konacak haciz ile gerçekleşir. Diğer bir ifadeyle minibüs hatları, plakaya bağlı olup onun mütemmim cüzüdür. Hat, plaka için verildiğinden, hattın haczi de, plakanın haczi ile gerçekleşmiş olur. Aynı doğrultuda plaka satıldığında hattın da satışı gerçekleşmiş olur. Bunların birlikte satılmasını zorunlu kılan ekonomik bütünlük olduğundan hat ve plakanın ayrı ayrı kıymet taktirleri yapılarak birbirlerinden bağımsız olarak satılmaları düşünülemez.
Somut olayda, alacaklının 16.11.2011 tarihli talebi üzerine, borçluya ait 55 D 61. plaka sayılı aracın trafik siciline şerh verilerek kayden haczi yapılmıştır. Bilirkişi raporuna göre, 55 D 61. plakalı aracın hat değerinin 50.000 TL – 60.000 TL olarak tespit edildiği, Çarşamba Belediyesi tarafından “1 ve 2 nolu hatlarda ticari plakaların araç dışında, devir işlemleri noterden satış sözleşmesi almak suretiyle yapılmaktadır” şeklinde düzenlemeye tabi kılındığı anlaşılmakla aracın fiilen haciz edilemediğinden bahisle minibüs plakasının hat ile birlikte cebri icraya konu yapılamayacağına yönelik gerekçe yerinde değildir.
O halde mahkemece, şikayetin kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir. Mahkeme kararının belirtilen nedenlerle bozulması gerekirken Dairemizce onandığı anlaşılmakla karar düzeltme isteminin kabulü gerekmiştir.