Haczedilmezlik Nedir? | Hangi Mallar Haczedilemez? – Adana Rehberi

Haczedilmezlik Nedir?

İcra takibine maruz kalan borçlular için en önemli yasal güvencelerden biri haczedilmezlik hakkıdır. Türk hukukunda bazı mal ve hakların haczi, borç ne olursa olsun yasaklanmıştır. Bu yazımızda, haczedilmezlik nedir, hangi mallar haczedilemez, nasıl şikayet edilir gibi soruları detaylıca ele alacağız.

📌 Haczedilmezlik Nedir?

Haczedilmezlik, borçlunun bazı mal ve haklarının icra takibine rağmen haczedilememesi anlamına gelir. Bu durum, borçlunun asgari yaşam koşullarını sürdürebilmesi için hukuk düzeni tarafından sağlanan bir korumadır. Bu hak, İcra ve İflas Kanunu’nun 82. ve 83. maddelerinde düzenlenmiştir.

🛡️ Haczedilemeyen Mallar Nelerdir?

🔹 İcra ve İflas Kanunu Madde 82 Gereği Tamamen Haczedilemeyen Mallar

Mal veya Hak Türü	Açıklama
Zorunlu ev eşyaları	Buzdolabı, ocak, tek televizyon, çamaşır makinesi vb.
Mesleki araçlar	Terzinin dikiş makinesi, marangozun testere takımı gibi geçim araçları
Haline münasip tek konut	Borçlunun ve ailesinin yaşamını sürdürdüğü tek ev
Tohumluk ve çiftçi malzemesi	Küçük çiftçinin üretiminde zorunlu olarak kullandığı hayvan, tohum, araçlar
İki aylık yiyecek ve yakacak	Borçlunun ailesiyle geçineceği asgari ihtiyaçları
Emekli maaşı, burs, sosyal yardımlar	5510 sayılı Kanun kapsamındaki gelirler
Devlet malları	Hazineye, köye, belediyeye ait tapu kayıtlı mallar

🔸 Kısmen Haczedilebilen Gelirler (İİK md. 83)

Gelir Türü	Haczedilebilir Oranı
Maaş / Ücret	En fazla %25
Emekli maaşı	Talep olmaması hâlinde %25'e kadar
Nafaka geliri	Genellikle haczedilemez
Prim / İkramiye	Maaşla aynı oranda

📝 Haczedilmezlik Şikayeti Nasıl Yapılır?

Eğer haczedilemeyen bir mala haciz uygulanmışsa, borçlunun buna karşı itiraz hakkı vardır. Bu itiraz, "haczedilmezlik şikayeti" adıyla İcra Hukuk Mahkemesi'ne yapılır.

Başvuru Süreci:

Adım	Açıklama
Şikayet süresi	Haczi öğrendiğiniz tarihten itibaren 7 gün
Başvuru yeri	İcra Hukuk Mahkemesi
Dilekçede belirtilmesi gerekenler	Alacaklı bilgisi, haczedilen malın tanımı, neden haczedilemeyeceği

Not: Devlet malları için süre sınırsızdır; öğrenme süresi aranmaz.

🏠 Meskeniyet Şikayeti

Borçlunun yaşadığı tek konut, eğer “haline münasip” ise haczedilemez. Buna karşı yapılan şikayet meskeniyet şikayeti olarak adlandırılır.

• Evin haline münasip olup olmadığı bilirkişi marifetiyle belirlenir.

• Kira geliri elde edilmeyen, bizzat oturulan konutlar bu kapsamdadır.

  
  

🙋‍♂️ 8. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Haczedilmezlik şikayeti nedir?

Kanunda yasaklı mallara yapılan hacze karşı, borçlunun 7 gün içinde İcra Hukuk Mahkemesi’ne yaptığı şikayettir.

2. Hangi eşyalar kesinlikle haczedilemez?

Mesken için gerekli ev eşyaları, borçlunun mesleği için kullanılan araçlar, emekli maaşı vb

.

3. Ne zaman şikayet hakkım başlar?

Haciz fiilen uygulandıktan sonra 7 gün içinde veya tebligat ile öğrenilirse yine 7 gün içinde başvurulabilir.

4. Meskenim haczedilirse ne yapmalıyım?

Meskeniyet şikayeti talebiyle İcra Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak evinizin korunmasını isteyin.

5. Devlet malları haczedilirse ne olur?

Süresiz şikayet hakkınız var; mahkeme haczi iptal eder.

6. Maaşımdan ne kadar haciz konabilir?

Maaşınızın %25’ine kadar haciz yapılabilir; geri kalanı borçluya bırakılır.

7. Borçlu değil ailem şikayet yapabilir mi?

Genelde sadece borçlu şikayet edebilir. Özel durumlarda aile de başvurabilir.

8. Haciz sonrası satışı öğrendim, şansım var mı?

Evet, satış ilanını öğrendiğiniz tarihten itibaren 7 gün içinde şikayet hakkınız vardır.

9. Şikayet dilekçesi nasıl yazılır?

Dilekçede borçlu ve alacaklı bilgileri, haczedilen mal tanımı ve “yasaklı mala haciz” ifadesi olmalı.

10. Borç nedeniyle icra olduysa eşyayı iade alabilir miyim?

Mahkeme şikayeti kabul ederse hacizedilen mal iade edilebilir.

11. Mesken satın aldım, yine haczedilir mi?

Hayır – haczedilemezlik tespitiyle eve haciz konamaz.

12. İcra müdürünü şikayet edebilir miyim?

İcra müdürü işlemi onaylamazsa bile, kararına karşı şikayet hakkınız vardır.

13. Tazminat (manevi) hakkım var mı?

Haksız haciz söz konusuysa maddi zarardan dolayı tazminat davası açabilirsiniz.

14. Bilirkişi ücreti kim tarafından ödenir?

Genelde mahkeme öncesi masrafları İcra Dairesi üstlenir.

15. Avukat tutmalı mıyım?

Şart değil; ancak süreç karmaşıktır. Av. Mehmet Umut ERDEM süreci sizin adınıza takip eder.